Nếu như trước kia, chỉ có một kiểu tường gạch chịu lực thì ngày nay, cùng với sự phát triển của kỹ thuật xây dựng, gạch mất dần vai trò tường chịu lực cho công trình mà chỉ còn là tường ngăn, thay thế vách ngăn trong nhà ở. Từ đó, người ta lựa chọn xây tường gạch bằng các loại gạch lỗ rỗng, để làm bức tường gạch nhẹ bớt, giảm tải trọng, đồng thời tăng cường tính cách âm, cách nhiệt.
| Bạn có thể tham khảo: Chi phí xây nhà trọn gói Tại đây
Phân loại tường gạch khi xây nhà
Tường chịu lực
Tường chịu lực là tường mà ngoài trọng lượng bản thân còn phải chịu tải trọng của các kết cấu khác như sàn, mái và chịu tác động của ngoại lực (gió, bão v.v…). Tường chịu lực thường thấy trong các ngôi nhà cổ, có bề dày từ 220 mm đến 330 mm hoặc thậm chí dày hơn.

Tường tự mang
Những bức tường ngang và tường dọc của nhà cùng với sàn và mái tạo thành hệ thống không gian chịu lực. Tương tự mang là tường chỉ chịu trọng lượng bản thân. Nó đóng vai trò vách ngăn chia ngôi nhà thành các không gian khác nhau. Các tường này có thể phá dỡ mà không ảnh hưởng đến kết cấu của ngôi nhà, trong khi phá bỏ tường chịu lực mà không có biện pháp lý lại hết sức nguy hiểm. Một cách phân loại nữa thường dùng là theo độ dày của tường.
Ta thường gọi tường đôi là tường có độ dày bằng chiều rộng của hai viên gạch xây (220 mm) và tường đơn (hay tường con là tường có độ dày bằng chiều rộng một viên gạch (110 mm). Ngoài ra cách phân loại theo phương phán – thiện bề mặt: tường trát vữa hay tườn, gạch trần.

>>> Tìm hiểu thêm: Giải pháp giảm trọng lượng cho móng nhà
Các loại tường gạch trong xây nhà
Xây tường gạch chịu lực
Tường chịu lực tức là bức tường xây trong loại nhà không có khung bê tông cốt thép chịu lực. Bản thân bức tường phải chịu tải trọng của sàn và các tầng trên. Nhất thiết không được xây tường chịu lực bằng gạch lỗ rỗng mà phải xây bằng gạch đặc.
Tường chịu lực phải dày tối thiểu là 220 (hai hàng gạch) và có nhiều kiểu xây tường 220. Tường xây một hàng gạch đặc, – một hàng gạch ngang là cách đã được công nhận là dễ xây, có cường độ chịu lực xấp xỉ 96% tường một bộ một ngang, năng suất lại cao khoảng 20%. Mạch vữa trong tương chịu lực phải đặc, chắc, không có lỗ rỗng.
Xây tường gạch chèn khung chịu lực
Đối với khung nhà chịu lực
- Theo biện pháp thi công, có thể đổ bê tông khung nhà chịu lực (bao gồm cột, dầm, sàn) trước rồi mới xây tường. Nhưng biện pháp này lâu vì phải chờ thời gian dỡ cốp pha dầm sàn xong mới tiến hành xây tường.
- Biện pháp thứ hai chỉ đổ cột, sau khi dỡ cốp pha tiến hành xây tường bao và tường ngăn hay lợi dụng định tường làm cốp pha đáy dầm. Cách làm này vừa tiết kiệm cốp pha vừa giúp đẩy nhanh tiến độ thi công.
Đối với khung nhà không chịu lực
- Đối với nhà không chịu lực, đã đổ cột, dầm và bản sàn trước rồi mới xây tường, việc xây tường chèn sau cần phải đảm bảo sự liên kết giữa và khung và tường thật tốt.
- Thông thường nên để những sợi thép râu ( 6 – 8) dài khoảng 25 cm chờ sẵn trong khung cột (chú ý từ lúc làm cốt thép bê tông cột) và câu vào mạch vữa tường. Khoảng cách bố trí râu thép từ 5, 6 hàng gạch một thanh.
- Đối với các bức tường bao ngoài, càng cần chú ý liên kết tốt hàng gạch trên cùng với dầm bê tông để hạn chế hiện tượng nứt nẻ tường.
Xây tường gạch không chịu lực (tường ngăn)
Tường ngắn là bức tường chỉ đóng nhiệm vụ vách ngăn cho kín phòng, tường không có tác dụng chịu lực. Thường là tường 110, tức là một viên gạch nằm ngang và tường mỏng nên khi xây chú ý đến độ thẳng đứng của tường. Loại tường này thường sử dụng gạch lỗ rỗng liên kết với nhau qua lớp xi măng.
Lớp vữa trát dù có bịt kín các lỗ hổng này, lâu ngày cũng sẽ nứt nẻ, làm nước ngấm vào tường qua các lỗ rỗng. Hiện tượng này rất khó xử lý nên cần chú ý ngay từ khi xây tường. Trước khi trát cần kiểm tra lại và tháo bỏ ngay những viên gạch quay lỗ rỗng ra phía ngoài tường.
Xây tường treo
Tường treo là loại tường nằm trên dầm đỡ tựa trên cột và thường gặp ở các nhà có tường ở tầng trên nhưng tầng dưới thông phòng. Đó là các trường hợp tầng trên có phòng vệ sinh nhưng tầng dưới không có, hoặc tầng trên ngăn phòng nhỏ, tầng dưới lại làm phòng lớn.
Lúc này, tải trọng sàn các tầng trên được truyền qua tường vào dầm đỡ rồi xuống cột. Kết quả nghiên cứu cho thấy việc đặt cửa sổ và cửa đi tại vùng gần gối tựa của dầm đỡ tường là bất lợi sự làm việc của tường treo. Vì vậy lỗ cửa trong các tường treo nên bố trí ở giữa nhịp của dầm đỡ tường.
Xây chân tường và các thành phần cửa sổ, cửa đi
Chân tường tầng 1 có nhiệm vụ chống ấm, nhất thiết phải xây bằng gạch đặc. Nếu là các mặt tường giáp ngoài trời, cần xây nhô ra khỏi mặt tường, tạo thành gờ nước chảy. Không để đọng nước làm chui vào mạch gây ẩm tường.
Khi chèn cửa sổ, cửa đi khuôn gỗ, nhất thiết phải dùng các râu thép phi 6, bulông hoặc đuôi cá thép ngàm chắc khuôn gỗ vào gạch để tạo ra khuôn gỗ có độ bám chắc chắn vào tường, không bị nứt nẻ, cong vênh về sau.
Lanh tô cửa sổ thông thường được làm bằng bằng bê tông cốt thép và được cuốn bằng chỉ dùng cho cửa có chiều rộng nhỏ hơn 1,2 m, chiều cao của lanh tô tối thiểu là 1 viên gạch. Khi xây phải dùng vữa xi măng để xây và tiến hành đồng thời từ hai đầu dồn giữa và viên gạch khóa phải nằm chính giữa lanh tô, đầu dưới dày 5 mm trở lên, đầu trên không quá 25 mm.
>>> Xem thêm: Những điều cần biết về cốp pha ván khuôn xây nhà
Làm giằng tường để tránh nứt vỡ tường

Một bức tường lớn luôn gặp phải nguy cơ lún nứt, vặn xoắn, do đó, người ta làm thêm giằng tường để truyền tải trọng lên khắp tường. Giằng tường là một dầm bê tông cốt thép nhỏ thường được bố trí trên đỉnh tường hoặc chân tường có tác dụng giữ các bức tường ngang và tường dọc với nhau thành một khối thống nhất tránh cho các góc tường khỏi bị xé nứt.
Giằng tường nên đổ liền để đảm bảo tính liên kết ổn định của nó. Tại góc tường và các chỗ nối giằng tường phải gia cố vững chắc để tránh nứt. Có thể kết hợp giằng tường làm lanh tô cửa sổ, cửa đi. Giằng tường thường dày bằng chiều cao một viên gạch (6 cm). Trường hợp sàn bê tông cốt thép đổ tại chỗ và phủ lên toàn bộ bề dày tường thì không cần thêm giảng tường.
‘’Lỗ giáo’’ thủ phạm làm tường ngấm dột
Trước đây, người ta thường để lại một lỗ nhỏ trên tường, ở độ cao 1,5 m cách sân để bắc các thanh gỗ ngang qua làm sàn đứng trát tường và trần nhà và các lỗ này thường chỉ được xây bít và trát cuối cùng. Lớp vữa trát sau có thành phần, điều kiện co ngót khác với ớp trát trước nên thường bị nứt ở tiếp giáp, gây ngẩm. Bề mặt tường ngoài nhà khi có lô giáo thường nhưng thấy rõ những lỗ “vá” loang lổ, dù đã quét nước xi măng lên che phủ.

Do đó, ngày nay không nên dùng giàn giáo kiểu này mà nên dùng hệ thống giáo khung kiểu Tiệp (lắp ráp gọn trong phòng) để dễ thao tác. Chỉ khi điều kiện mặt bằng quá chật hẹp không thể đặt giáo mới dùng kiểu giáo bắc gỗ và nên xây bít lỗ, chờ khô rồi mới trát toàn bộ tường ngoài, có thế mới không thấm dột.
Tôi là Trương Thành, CEO của Tbox Việt Nam – đơn vị xây nhà trọn gói chuyên nghiệp. Trong blog của tôi chia sẻ các kiến thức về thiết kế, thi công xây dựng nhà ở gia đình, biệt thự, văn phòng, đúc kết từ hơn 12 năm hoạt động trong xây dựng thi công, triển khai cho nhiều công trình nhà dân biệt thự lớn nhỏ . Ngoài chia sẻ trên blog, tôi cũng quay khá nhiều video hằng tuần trên youtube để chia sẻ các chủ đề hướng dẫn chủ nhà nắm vững kiến thức về thiết kế và thi công xây dựng nhà ở . Hi vọng sẽ giúp ích cho bạn đọc. 206A Nguyễn Trãi – Hà Nội truongthanh.ksxd@gmail.com 0888053288